7 IRUDI LAUEN AZALERA

Edozein irudi lauaren azlera kalkulatzeko, azalera kalkulatzeko moduko iruditan deskonposa daiteke.

6 ZIRKULAREN AZALERA

zirkuluaren azalera=perimetroa·apotema:2=luzera·erradioa:2

5 POLIGONO ERREGULARRAREN AZALERA
A=perimetroa·apotema:2=P·a:2

4 TRAPEZIOAREN AZLERA
A=(B+B)·h:2

3 TRIANGELUAREN AZALERA

   A=oinarria·altuera:2 = b·h:2

2.3 Erronboaren azlera

2.4 Erronboidearen azalera

PARALELO GRAMOEN AZALERA

2.1 LAUKI ZUZENAREN AZALERA

A=a·b

2.2KARRATUAREN AZALERA

a=l·l=l ber bi

1.3 Zirkunferentziaren luzera

1.4ZIRKUNFERNTZIA-ARKUAREN LUZERA


ADIBIDEA:

PERIMETROA

1.1 Poligono irregularren perimetroa.



Adibidea:


Aldeen luzeren batuketa egingo dugu.
P=AB+BC+CD+DE+EA=
=4+0,5+3+2+1,5=11cm
Irudiaren perimetroa 11cm-koa da.

1.2 Poligono erregularren perimetroa
Adibidea

KOKAPEN ERLATIBOAK

                                                        KOKAPEN ERLATIBOAK


8.1 Puntu baten eta zirkunferentzia baten kokapen erlatiboak.

1. Barruko puntua.
2..Zirkunferentziako puntua.
3.Kanpoko puntua.

8.2 Zuzen baten eta zirkunferentzia beten kokapen erlatiboak

1.Ebakitzailea.
2.Ukitzailea.
3.Kanpokoa.

8.3Bi zirkunferentzia kokapen erlatiboa

1.Zentrokidea.
2.Barruko ukitzailea.
3.Ebakitzailea.
4.Barrukoa.
5.Kanpoko ukitzailea.
6.Kanpokoak.

 

ZIRKUFERENTZIAK

Zirkunferentzia kurba itxi eta lau bat da, eta punto guztiak zentro izeneko 0 puntutik distantzia berera daude.

7.1 ZIRKUNFERENTZIAREN ELEMENTUAK

-Zirkunferentziaren zentroa: zirkunferentziaren puntu guztiak zentrotik distantzia berera daude.
-Erradioa: zentroa eta zirkunferentziaren edozein puntu elkartzen dituen zuzenkia.
-Korda: zirkunferentzia bi puntu lotzen dituen zuzenkia.
-Diametroa: zirkunferentziaren zentrotik igarotzen den korda.
-Arkua: zirkuferentziaren bi punturen arteko zatia da.

Korda bakoitzari bi arku dagozkio. Korda diametroa baldin bada, bi arkuen luzerak berdinak izango dira, eta arkuari zirkunferentzierdia deritzo.

LAUKIAK

Laukiak lau aldeko poligonoak dira. Honela sailkatzen dira:

-PARALELOGRAMOAK: aldeak binaka paraleloak dituzten laukiak dira.
-TRAPEZIOAK: bi alde paralelo soilik dituzten laukiak dira.
-TRAPEZOIDEAK: alde paralelorik ez duten laukiak dira.

5.1 PARALELOGRAMOAK

Paralelogramoak honela sailkatzen dira.

Karratua: lau ladeak berdinak ditu eta lau angelu zuzenak.




Laukizuzena: lau angeluak zuzenak ditu.

Erronboa: lau alde berdinak ditu.

Erronboidea: aldeak eta angeluak berdinak ditu, binaka, eta ez du angelu zuzenit


5.2 TRAPEZIOAK

Trapezioak onelakoak izan daitezke:

Trpezio angeluzuzena: Bi angelu zuzen ditu.

Trapezio isoszelea: bi alde berdin ditu.

Trapezio eskalenoa: ez du alde berdinik ez eta angelu zuzenik ere.

PITAGORASEN TEOREMA

Triangelu angeluzuzenak angelu zuzen (90º) bat du. Angelu zzuzena osatzen duten aldeak katetoak dira , eta alde handiena, hipotenusa.

Triangelu honetan, b eta c katetoak dira, eta a, hipotenusa.

Triangelu angeluzuzenetan hau betetzen da: hipotenusaren berbidura katetoan berbiduraren baturaren berdina da.

PITAGORAS:

Pitagoras Samoskoa, grezieraz Πυθαγόρας, (Samos, k.a. 580 inguru – Metaponto, k.a. 495 inguru)Aintzinako  Greziako matematikoari eta filosofo bat izan zen. Matematikoaren, Pitagorasen teorema gatik da ezaguna eta zenbakien bitartez dena azal daitekeela pentsatzen omen zuen.